Esklerosi Anizkoitza duten emakume askok gaixotasunarekin batera igarotzen dute ugalketa-etapa hau. Menopausiaren sintoma batzuk, hala nola, depresioa, insomnioa edo zailtasun kognitiboak Esklerosi Anizkoitzaren sintomekin gainjar daitezke.
Horregatik, patologia neurologikoa duen emakumearen tratamendua modu integralean egitea gomendatzen da, bizitzako hainbat etapatan funtsezkoak diren alderdiei, haurdunaldiaren plangintzari, edoskitzeari eta menopausiari erreparatuta.
Adituak gogorarazi duenez, Esklerosi Anizkoitzaren kasuan, «emakumearen ugalketa-bizitzako etapa fisiologikoetan dauden hormona sexualen mailek eragina dute, antza, arriskuan eta gaixotasunaren pronostikoan». Eta, diagnostikoa helduaroan izaten denez, askok «ugalketa-etapa hori gaixotasunarekin batera zeharkatuko dute, eta bizi-trantsizio horretan izandako sintoma batzuk, hala nola, narriadura kognitiboa, depresioa eta antsietatea, loaren eta nekearen nahasmenduak eta maskuriaren narriadura, gaixotasunaren sintomekin gainjar daitezke», dokumentu honetan jasotzen denaren arabera.
Immunoseneszentzia, progresio-faktore bat
EA duten emakumeetan, menopausiaren batez besteko adina 51 urte ingurukoa da, biztanleria orokorrarenarekin bat etorriz, eta, nahiz eta gaixotasunaren progresioan nola eragiten duen aztertzen duten hainbat ikerketa egon, bakar bat ere ez da biribila. Immunoseneszentzia, sistema immunearen zahartzea, faktore gisa planteatzen da, «ziurrenik adinarekin lotutako EA bidezko desgaitasunaren progresioan lagunduko duena», menopausian gertatzen den murrizketa hormonalaren ondorioz.
Sintomak
Ikerketak gogorarazten du esklerosi anizkoitzaren sintoma ikusezin asko bat datozela menopausiaren sintoma arruntekin, adibidez, depresioa, insomnioa eta zailtasun kognitiboak.
«EA duten pertsonen narriadura kognitiboa ohikoa da, garrantzitsua da garaiz detektatzea eta adinarekin okerrera egiten du; horregatik, berebiziko garrantzia du emakume menopausikoen artean», ohartarazi dute adituek.
Gainera, «menopausiarako trantsizioan dauden emakume batzuen kasuan, estrogenoen mailak jaisteak depresio-arriskua areagotu dezake», gaineratzen du. Bestalde, gernu- eta sexu-disfuntzioak ohikoak dira EA duten eta ez duten emakumeen artean.
Tratamendua
Gaur egun, sintoma menopausikoen estrategia terapeutikoak hormona-terapia (HRT), belar-gehigarriak (soja, adibidez) eta antidepresiboen erabilera barne hartzen ditu, dokumentuan adierazten denez. HRTk estrogenoen bidezko terapia edo estrogenoen eta progestagenoen terapia konbinatua hartzen ditu barnean, ahotik zein tokiko formulazio sistemikoetan hartuta, esate baterako, baginako krema gisa.
Diotenez, «estrogeno exogeno sistemikoek EA duten menopausia aurreko emakumeetan duten eraginak frogatu du, EA errepikari-atzerakaria (EAEA) duten 164 emakumek egindako azterlan batean, agerraldien urteko tasa 2 urtez murriztu dela plazeboarekin alderatuta (…)». Beste entsegu batzuen arabera, beta-1a interferonaren eta estrogenoen konbinazioan % 26,5 murriztu da.
Nahiz eta neurologoek ziurtatu duten terapia hormonalak «menopausiaren sintoma basomotor eta genitourinarioentzako tratamendurik eraginkorrena izaten jarraitzen duela, eta hezur-galera eta hausturak prebenitu ditzakeela», aitortzen dute badirela «arrisku batzuk», hala nola, bularreko minbizia edo zainetako tronbosia, «progestagenoak estrogenoekin batera ematen direnean». Era berean, estrogenoekiko terapiak kognizioa hobetu lezake, baina orain arte egindako azterketak «ez dira behin betikoak, eta gaur egun eztabaida dago», zehaztu dute.
Horren guztiaren aurrean, profesional medikoei gomendatzen diete «menopausiarekin eta Esklerosi Anizkoitzarekin lotutako koeritasunak baztertu, diagnostikatu eta tratatzea, besteak beste, arteria-presioa, minbizia indarreko gida eta protokoloen arabera (bularra, ugalketa-sistema, kolona) eta hezur-dentsitatea berrikustea, baita jokabide-faktoreen ebaluazioak ere, hala nola, tabakismoa».
Gaixotasunaren sintomei dagokienez, garrantzitsutzat jotzen dute «gernu-sintomak artatzea, kontuan izanda zoru pelbikoaren terapia, tratamendu antikolinergikoa (hala badagokio) eta, are gehiago, maskuri barneko toxina botulinikoa planteatzea». Era berean, beharrezkotzat jotzen dute «ebaluazio kognitiboak eta errehabilitazioa egitea, etapa horretan dauden EA duten pazienteentzat gomendatuta balego».
Iturriak: ‘Neurología y Mujer’. Espainiako Neurologia Elkartea, Sen. edizioak www.sen.es/pdf/2023/NEUROLOGIA_Y_MUJER_2023.pdf
